Jak już wspominałem chcąc grać w PiL-u kompaniją mołdawską albo wołoską z racji braku dostępnych figurek trzeba w swoich modelach dokonać odpowiednich modyfikacji. W poprzednich postach przedstawiłem szereg ikonografii z epoki (koniec XVI do połowy XVII wieku), teraz czas na krótki komentarz.
Szaty wierzchnie i spodnie
Anteriu
Szata spodnia sięgająca do kostek, z reguły z nie do końca rozciętym przodem oraz niskim stojącym kołnierzykiem zapinana na bardzo dużą ilość małych haftek o naturalnej długości szerokich rękawach w wersji męskiej zakończonych łapciami. Rozkloszowana od pasa w dół.
Dolmanul (dulama)
Wołosko-mołdawska odmiana dołomana/żupana. Przez większość interesującego nas okresu szata sięgająca za kolana.
Kontesh (contoş, chinteş, chintuş, conteşul)
Szata wierzchnia o krótkim stojącym kołnierzyku, rozkloszowana od pasa w dół o krótkich szerokich rękawach. Mógł być podbity futrem. Najprawdopodobniej brak związku z polskim kontuszem (brak tzw. "słupa" z tyłu).
Feregeaua (fereaua)
Luźna szata o krótkim stojącym kołnierzyku, szerokich rękawach (częściej długich sięgających prawie do nadgarstka, rzadziej do łokcia) zapinana na galony (ozdobne tasiemki), czasami podszywana futrem.
Ipingeaua (libadeaua)
Naddunajska odmiana opończy noszona przez wojsko, mieszczan i biedniejszych bojarów.
Kabaniţa
Naddunajska odmiana kabanicy (szuru, czuhy etc.) podbita futrem. Pewien natomiast nie jestem czy też tak barwnie haftowane jak szury. Stawiam, że nie.
Spodnie
Spodnie obcisłe na ogół czarne, "husarskie". Dopiero W drugiej połowie XVII wieku co raz modniejsze robią się luźne spodnie tureckie, trend ten utrwala się w dobie fanariockiej.
", z reguły z nie do końca rozciętym przodem"- możesz wyjawić na podstawie jakiego źródła postawiłeś taką tezę?
OdpowiedzUsuńTen komentarz został usunięty przez autora.
OdpowiedzUsuńTak napisała prof. Turnau za Nicolescu (1970) w History of Dress in Central and Eastern Europe from 16th to 18th century, s 42
OdpowiedzUsuńA swoją drogą widać to na ikonografii, ale tej już z epoki rządów fanariockich.
OdpowiedzUsuńMocno kontrowersyjne zwłaszcza w kontekście szerszym, obejmującym nie tylko Mołdawię i Wołoszczyznę. Wyobraź sobie długi strój, który wkładasz przez głowę.
OdpowiedzUsuńTrudno mi ocenić, ja zrobiłem taką małą syntezę tego co udało mi się znaleźć.
OdpowiedzUsuńAnteriu wywodzi się z tego co pamiętam jeszcze z dworskiej mody bizantyjskiej. Jakkolwiek takie rozwiązanie może wydawać się baardzo niewygodne tak w wypadku arystokracji/bojarów praktyczność ubioru nie jest IMHO ważna, tutaj chodzi o pokazanie statusu.
Z epoko fanariotów jest kilka przedstawień czegoś co może być takim anteriu niedokońca rozciętym to jedno z nich:
http://www.revistaclipa.com/wp-content/uploads/2013/10/p64-804x1023.jpg
A swoją drogą chyba coś podobnego widziałem w modzie osmańskiej.
Ikonografia bywa często albo uproszczona jak w tym wypadku, albo z innego okresu, albo błędna z powodu niedomagań artystycznych autora lub wymagań zleceniodawcy. Czasem wszystkie te wady występują razem. Długa szata bez rozcięcia bardzo utrudnia, jeśli nie uniemożliwia wsiadanie na koń. Np niektóre żupany miały rozcięcia także z boku, po to żeby ułatwiać dosiad konia. Nie wyobrażam sobie żeby u szlachty mołdawskiej/wołoskiej występował inny trend. Mołdawia i Wołoszczyzna podlegały na zmianę wpływom tureckim lub polskim. Przykłady wzięte z terenów dookoła tego regionu mówią coś innego niż podaje ów profesor, a znamy ich bardzo wiele. Mołdawia i Wołoszczyzna nie były wyspą i nie odbiegały, aż tak od sąsiadów.
OdpowiedzUsuńPrzepraszam, dopiero teraz zauważyłem Twój komentarz.
OdpowiedzUsuńZ tego co pamiętam prof. Nicolescu badała właśnie takie anteriu bez rozcięcia, ale z XV wieku. Podaj mi maila to ułatwi dyskusję :)